Anna GiszterW 2018 roku weszła w życie nowelizacja kodeksu cywilnego, która wprowadziła rewolucyjne zmiany w zakresie przedawnienia roszczeń. Pierwszą, a zarazem najważniejszą zmianę stanowi skrócenie okresów przedawnienia. Przed zmianą ogólny okres przedawnienia roszczeń (stosowany w przypadku braku przepisów szczególnych) wynosił 10 lat, liczone od dnia wymagalności roszczenia. Okres ten został skrócony do 6 lat. Skróceniu, do wspomnianych 6 lat, uległ również okres przedawnienia roszczeń stwierdzonych ugodą sądową lub prawomocnym orzeczeniem sądu. Ustawodawca nie wprowadził zmian w zakresie przedawnienia roszczeń okresowych, oraz roszczeń związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, a więc w tym przypadku okresy przedawnienia nadal wynoszą 3 lata od dnia wymagalności roszczenia.
Zmianie uległ natomiast sposób liczenia terminu przedawnienia roszczeń. W poprzednim stanie prawnym termin przedawnienia upływał w ostatnim dniu okresu przedawnienia. Przykładowo, gdy roszczenie stało się wymagalne w dniu 25 marca 2007 roku, zaś okres jego przedawnienia wynosił 10 lat, to termin przedawnienia takiego roszczenia upływał z dniem 25 marca 2017 roku. Obecnie zaś, ustawodawca postanowił, że termin przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego. Oznacza to, że jeśli okres przedawnienia upływa w trakcie roku kalendarzowego, automatycznie ulega on wydłużeniu do końca roku. Ale żeby nie było zbyt łatwo, zasada ta nie dotyczy roszczeń, których termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. Termin przedawnienia takich roszczeń będzie więc upływał dokładnie po dwóch latach od dnia wymagalności roszczenia.
Kolejna istotna i bardzo ważna zmiana dotyczy roszczeń przysługujących przeciwko konsumentowi. Aby wyjaśnić tą zmianę konieczne jest uprzednie przypomnienie jakie skutki dla wierzyciela i przysługującej mu wierzytelności wywołuje upływ terminu przedawnienia. Musimy pamiętać, że przedawnienie roszczenia nie oznacza jego automatycznego wygaśnięcia. Wierzytelność przedawniona nadal istnieje, jednakże zamienia się w tzw. roszczenie naturalne. Roszczenie przedawnione może zostać spełnione dobrowolnie przez dłużnika, ale nie może być skutecznie egzekwowane przez wierzyciela. Dotychczas, aby dłużnik mógł skorzystać z dobrodziejstwa, jakie daje mu przedawnienie, musiał uchylić się od zapłaty podnosząc zarzut przedawnienia. Przedawnienie nie jest bowiem brane przez sąd pod uwagę z urzędu. Obecnie ustawodawca jednak postanowił odejść od powyższej zasady w sytuacji, gdy dłużnikiem jest konsument. W przypadku długów posiadanych przeciwko konsumentom ustawodawca wprowadził zakaz domagania się spełnienia świadczenia po upływie terminu przedawnienia. Jednakże, wyjątek ten również doznaje ograniczeń, gdyż ustawodawca przyznał sądowi uprawnienie do nieuwzględnienia upływu terminu przedawnienia długu przeciwko konsumentowi, jeśli będą za tym przemawiały względy słuszności. Oznacza to, że na sąd został nałożony obowiązek wyważenia interesów stron postępowania i oceny, czy w stanie faktycznym rozstrzyganej sprawy zasadne jest nakazanie konsumentowi zapłaty długu, mimo że upłynął w stosunku do niego termin przedawnienia.
Co ciekawe, opisane zmiany nie znajdują zastosowania tylko do nowych wierzytelności, które stały się wymagalne po ich wejściu w życie, ale również do już istniejących wierzytelności skracając również ich okresy przedawnienia. Jeśli posiadają więc Państwo niezapłacone wierzytelności, nie warto zwlekać z ich dochodzeniem, gdyż może się okazać, że ulegną przedawnieniu. W takim wypadku pozostanie natomiast jedynie oczekiwanie na dobrowolną spłatę przez dłużnika, która może nigdy nie nastąpić.
Jeśli więc posiadacie Państwo niespłacone wierzytelności i chcielibyście podjąć kroki, aby je odzyskać – zapraszamy do skorzystania z naszych usług.
