Paweł CzerniewskiZwrot opłat za imprezy turystyczne niezrealizowane z powodu COVID-19. Turystyczny Fundusz Zwrotów.
22 września 2020 roku została podpisana przez Prezydenta RP tzw. druga tarcza antykryzysowa dla turystyki, stanowiąca nowelizację ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem i zwalczeniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta przewiduje między innymi utworzenie Turystycznego Funduszu Zwrotów (dalej: TFZ).
TFZ gromadzi środki z budżetu państwa i Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 przeznaczone na wypłaty na rzecz podróżnego środków pieniężnych wpłaconych przez niego na rzecz organizatora turystyki na poczet imprezy turystycznej, gdy podróżny odstąpił od umowy lub została ona rozwiązana przez organizatora turystyki z powodu epidemii COVID-19 odpowiednio na podstawie art. 47 ust. 4 lub art. 47 ust. 5 pkt 2 ustawy z dnia 24 listopada 2017 roku o imprezach turystycznych i pozostałych usługach turystycznych. O wypłatę na rzecz podróżnego środków pieniężnych może ubiegać się organizator turystyki, który przyjął płatność od podróżnego w formie bezgotówkowej i jest wpisany do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych.
W celu uzyskania wypłaty organizator turystyki powinien złożyć wniosek do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (dalej: UFG) poprzez stronę https://tfg.ufg.pl. We wniosku organizator turystyki wskazuje całkowitą kwotę o wypłatę której się ubiega i oświadcza, że odstąpienie lub rozwiązanie umowy nastąpiło w trybie przewidzianym w ustawie z dnia 24 listopada 2017 roku o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych w bezpośrednim związku z wybuchem epidemii koranawirusa oraz nie wręczył oraz nie wręczy podróżnemu vouchera, nie dokonał zwrotu wpłat wniesionych przez podróżnego i zobowiązuje się do zwrotu wypłat w 72 równych ratach do TFZ. Następnie, w terminie 7 dni od złożenia wniosku, organizator turystyki jest zobowiązany do dokonania wpłaty na rzecz Turystycznego Funduszu Pomocowego w wysokości 7,5% łącznej wartości wypłat objętych wnioskiem oraz opłaty w wysokości 2,5% (dotyczy mikro, małych i średnich przedsiębiorców) lub 4,1% (dotyczy dużych przedsiębiorców) łącznej wartości wypłat objętych wnioskiem. Wpłaty i opłaty podlegają zwrotowi w przypadku negatywnej weryfikacji wniosków lub pozostawienia ich bez rozpoznania.
Do wniosku organizator turystyki jest zobowiązany dołączyć wykaz umów zawierających dane, o których mowa w art. 9 ustawy o imprezach turystycznych i pozostałych usługach turystycznych (m.in. numer rezerwacji, termin zawarcia umowy, termin imprezy turystycznej, liczbę podróżnych, cenę, miejsce lub trasę wykonania umowy, rodzaj środka transportu), oraz imiona i nazwiska podróżnych lub firmy (nazwy) przedsiębiorców i innych podmiotów, którzy zawarli umowy o udział w imprezie turystycznej na rzecz podróżnych, numery PESEL (a w przypadku gdy nie został nadany, rodzaj, numer i serie dokumentu potwierdzającego tożsamość), NIP, datę powiadomienia o odstąpieniu lub rozwiązaniu umowy, całkowitą kwotę należną do zwrotu, numer rachunków bankowych podróżnych i numerów rachunków na których dokonywali oni wpłat za imprezę turystyczną oraz informację o agencie rozliczeniowym w przypadku gdy płatność została dokonana za pośrednictwem kartu lub telefonu.
W celu dokonania wypłaty wymagany jest również odpowiedni wniosek podróżnego, na rzecz którego ma zostać dokonana wypłata, który składa się również za pośrednictwem systemu teleinformatycznego UFG. UFG po otrzymaniu wniosku organizatora turystyki i podróżnego dokonuje w pierwszej kolejności oceny ich kompletności i zgodności danych, po czym w terminie 30 dni dokonuje ich weryfikacji, biorąc pod uwagę dostępność środków na TFZ. Po pozytywnej weryfikacji, w terminie 14 dni dokonuje wypłaty na rzecz podróżnych z TFZ. W przypadku, gdy wnioski będą niekompletne lub zostaną zidentyfikowane rozbieżności pomiędzy wnioskami podróżnego i organizatora turystyki, UFG wezwie organizatora turystyki lub podróżnego do uzupełnienia braków lub złożenia wyjaśnień w terminie 14 dni. W przypadku koniczności przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego, 30 dniowy termin ulega przedłużeniu do 4 miesięcy od dnia otrzymania późniejszego wniosku.
UFG w zakresie obsługi wniosków może przeprowadzać czynności sprawdzające w stosunku do organizatorów turystyki i podróżnych, na rzecz których dokonana została wypłata, i w tym zakresie może żądać przedstawienia kopii umów i dowodów wpłat. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, UFG wystąpi do ministra właściwego do spraw turystyki z wnioskiem o wydanie decyzji o zwrocie kwoty nienależnie pobranej.
Podsumowując, TFZ służy dokonywaniu zwrotów wpłaconych na rzecz organizatora turystyki zaliczek na imprezy turystyczne niezrealizowane z powodu CIVID-19. Wypłacone środki podlegają zwrotowi do TFZ w 72 (jak się wydaje – miesięcznych, chociaż ustawa tego nie precyzuje) ratach płatnych przez organizatora turystyki. W konsekwencji wypłaty z TFZ stanowią mechanizm podtrzymujący płynność finansową organizatorów turystyki i nie rekompensują im w żaden sposób strat związanych z odwołanymi imprezami, nie pokrywając kosztów poniesionych na ich organizację, lecz jedynie kredytują należności podróżnych z tytułu zwrotu uiszczonych zaliczek. Należy podkreślić, że o udzielaniu wypłaty decyduje kolejność złożenia kompletnych wniosków pod warunkiem dostępności środków z TFZ. W celu uniknięcia rozbieżności pomiędzy składanymi wnioskami przez organizatora turystyki i podróżnego zaleca się ścisłą współpracę pomiędzy nimi, a wręcz przygotowanie przez organizatora turystyki wytycznych w zakresie sposobu wypełnienia wniosku przez podróżnego.
